Postępowanie pojednawcze („postępowanie”) jest postępowaniem sądowym prowadzonym przed wniesieniem pozwu, którego celem jest rozwiązanie sporu w drodze ugody. Kodeks postępowania cywilnego ukształtował postępowanie pojednawcze jako postępowanie samodzielne, które może (lecz nie musi) poprzedzać proces i fakultatywne w tym znaczeniu, że inicjatywa jego wszczęcia zależy od woli zainteresowanej strony, co oznacza, że nie może być ono wszczęte z urzędu.
Postępowanie ma liczne zalety. Przede wszystkim jest ono postępowaniem do maksimum odformalizowanym. Postępowanie jest dopuszczalne we wszystkich sprawach cywilnych, zarówno majątkowych jak i niemajątkowych, za wyjątkiem tych, których charakter na to nie zezwala (np. rozwód). Postępowanie inicjuje się poprzez złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, w którym strona zwięźle przedstawia sporne zagadnienie. Od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej pobiera się opłatę stałą w wysokości 40 zł (w sprawach o prawa majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 zł) albo 300 zł (w sprawach o prawa niemajątkowe i prawa majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 10 000 zł). Sądem właściwym do złożenia wniosku jest zawsze sąd rejonowy ogólnie właściwy dla przeciwnika – co do zasady, w przypadku osób fizycznych będzie to sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania przeciwnika; w przypadku natomiast osoby prawnej i innego podmiotu niebędącego osobą fizyczną sąd właściwy ze względu na siedzibę przeciwnika. Postępowanie przeprowadza sąd w składzie jednego sędziego. Dowodowy przeprowadza się wyjątkowo i tylko w celu wyjaśnienia czy nie zachodzą przeszkody do uznania ugody za dopuszczalną. W przypadku zawarcia ugody, jej osnowę wciąga się do protokołu, którą to ugodę strony następnie podpisują. Niemożność zawarcia ugody sąd stwierdza w protokole.
Zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia. Po przerwaniu przedawnienia, biegnie ono od nowa. Co również istotne, ugoda zawarta w postępowaniu pojednawczym (w przeciwieństwie do ugody pozasądowej) ma tę dodatkową cechę, iż stanowi tytuł egzekucyjny, który po opatrzeniu przez sąd w klauzulę wykonalności jest tytułem wykonawczym, uprawniającym do dochodzenia praw na drodze postępowania egzekucyjnego.